کارشناسی نفقه چگونه انجام می شود؟

یکی از سوالاتی که موکلین عزیز به خصوص خانم از گروه حقوقی آپادانا دارند، مبلغ کارشناسی نفقه است. نفقه یک اصطلاح قانونی است که عبارت است از تمامی چیزهایی که یک فرد عادی برای زندگی کردن به آنها نیاز دارد. مانند خوراک، پوشاک، مسکن و وسیله‌های منزل. هزینه‎‌های درمان و سایر هزینه‌های ضروری نیز داخل در نفقه می‌باشد.

هنگامی که زن برای مطالبه نفقه خود به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه می کند، قاضی برای تعیین دقیق میزان نفقه امر به کارشناسی ارجاع می دهد. زیرا مبلغ کارشناسی نفقه هر فرد براساس ملاک ها و معیارهایی که در ادامه این مقاله میخوانید، متفاوت است.

روش محاسبه و کارشناسی نفقه

اگر زنی خواهان مطالبه نفقه خودش باشد، دادگاه صالح برای تعیین مبلغ نفقه این موضوع را همان طور که گفتیم به کارشناس نفقه ارجاع می‌دهد تا او کارشناسی نفقه را انجام دهد و مبلغ نهایی نفقه را معین کند.

کارشناس برای تعیین نفقه مسائلی زیر را مدنظر قرار خواهد داد:

• تحصیلات زوجه: طبیعتا هر چه تحصیلات زن بالاتر باشد، میزان مبلغ کارشناسی بالاتر خواهد بود.
• موقعیت اجتماعی و خانوادگی زوجه: شان خانوادگی زوجه به عوامل مختلفی نظیر شهر و محل زندگی زوجه و خانواده پدری وی برمی گردد. به طور مثال نفقه فردی که در منطقه تجریش یا زعفرانیه تهران زندگی می کند با فردی که در یک شهرستان کم برخوردار قرار دارد، متفاوت است.
• شغل زن: چنانچه زن شاغل باشد، شغل و درآمد او می تواند در تعیین میزان نفقه موثر باشد. به طور مثال نفقه یک خانم متخصص جراح با یک خانم خانه دار متفاوت است.
• زیبایی زن، این مورد نیز در میزان مبلغ نفقه موثر خواهد بود.
• موارد دیگری نظیر هزینه های واجب جانبی مانند هزینه های ثابت درمانی و یا موارد دیگری که مرد به عنوان نفقه پذیرفته است در کارشناسی دخیل خواهد بود.

در نهایت قاضی دادگاه با توجه کارشناسی نفقه که توسط کارشناس انجام شده است، رای مقتضی را صادر می‌کند.

روند قانونی مطالبه نفقه

بعد از اینکه نفقه توسط کارشناس رسمی دادگستری کارشناسی شد. نظر کارشناس به طرفین ابلاغ می‌شود و اگر اعتراضی به نظر کارشناس داشتند می‌توانند اعتراض وارد کنند و دادگاه برای رسیدگی و بررسی دوباره از هیات سه نفره کارشناسی برای کارشناسی نفقه و تعیین مبلغ نفقه زوجه استفاده می‌نمایند.

یک خانم از طریق دو راه پیش بینی شده در قانون امکان مطالبه نفقه خودش را دارد:

• راه اول اقامه‌ی دعوای حقوقی است. در این روش زوجه باید دادخواست مطالبه نفقه تنظیم کند و از طریف دفترخدمات قضایی آن را به ثبت برساند. نکته مهم اینجاست که زوجه باید در دادخواستش تاریخ را حتما ذکر کند. یعنی مشخص نماید که زوجه از چه تاریخی نفقه ی او  را پرداخت نکرده است. بعد از ثبت دادخواست مطالبه نفقه، پرونده ارجاع میشود به مرجع صالح و در دادگاه یک جلسه‌ی رسیدگی با حضور زوجین به عنوان طرفین دعوا تشکیل میشود و موضوع مطالبه نفقه برای تعیین تکلیف به کارشناس ارجاع میشود تا او مبلغ نهایی را تعیین میکند. پس از اظهار نظر کارشناسی  و انجام مرحله کارشناسی، قاضی دادگاه بر اساس نظر رای مقتضی را صادر میکند.
• راه دوم اقامه دعوای کیفری برای نفقه است. در اینجا باید گفت که عدم پرداخت نفقه در قانون مجازات جرم انگاری شده است و برای آن مجازات تعیین شده است. مجازات جرم نفقه ندادن به افراد واجب النفقه، مطابق قانون حبس است. برای اقامه دعوای کیفری خانم باید دادسرای منطقه ی زندگی مشترک مراجعه کند و شکواییه تنظیم نماید. شکواییه باید با عنوان ترک انفاق تنظیم شودو مرجع صالح تقیقات مقدماتی برای موضوغ ترک انفاق، دادسرا است. پس از انجام تحقیقات در دادسرا و کلانتری، مقام صالح رسیدگی حکم به مجازات شوهر میدهد.

نکات حقوقی کارشناسی نفقه

• چنانچه در دادخواست مطالبه نفقه، در موضوع خواسته میزان مشخصی برای نفقه درخواست شود و ارجاع امر به کارشناسی در آن ذکر نگردد، دعوی رد خواهد شد.
• اگر مرد نتواند برای زندگی مشترک، منزل تهیه نماید، در صورت مطالبه زن، مبلغ کارشناسی به دلیل حق مسکن افزایش می یابد.
• اگر مرد یا زن به مبلغ کارشناسی نفقه اعتراض داشته باشند، پرونده به هیئت سه نفره ارجاع می گردد.
• اگر مرد درخواست طلاق نماید، کارشناس نفقه ایام عده را براساس زمان زندگی مشترک و نیز شرایط زن در زندگی تعیین می نماید.
• چنانچه، زن مدت زمانی نفقه دریافت نکرده باشد، میتواند علاوه بر نفقه معوقه تعیین میزان خسارت تاخیر تادیه را براساس کارشناسی از دادگاه بخواهد.